The Selca Tombs are a masterpiece of human ancient settlements, witnessing the traditional way of life in Illyria in 4th - 3rd century BCE. The area is very close to Lake Ohrid, just 40 km from Pogradec. The royal tombs belonged to Illyrian princes and princesses of the ancient city "Pelion". These two-storey monumental tombs are situated inside the rocks, in a very beautiful hill of the village Selca e Poshtme, Pogradec. They were first discovered in the 1940s and were fully explored in 1971. The findings were very impressive and exciting for historians and archaeologists at that time. There are 5 tombs in the area, four of them are inside the rocks, and another one is separated and located in a field nearby.
The first tomb belonged to a princess, which was buried with her golden accessories, such as her earrings and a tiara. All the elements found inside the tombs are now displayed at the National Historical Museum in Tirana. One of the most interesting findings of the tombs is a decorated belt buckle. The original one is silver and it is protected behind a vitrine in the Museum. A replica, in bronze and enlarged 17 times compared to the original, is placed at the entrance of the National Museum, because of its importance for the Albanian ancient roots. The buckle is decorated with a combat scene, where two equestrians are fighting with an infantry army, showing the Illyrian triumph over the enemy. The object is also decorated with mythological elements such as a dragon, a griffin, a fish and a bird. It seems as an interpretation of Cadmu's legend, which helped the Illyrian tribe of 'Enchelei" to win the enemies, by transforming into a dragon. The other jewelleries that were found in the tomb of the princess are a fibula brooch, earnings and a tiara. They are decorated with the figure of Athena and other ornaments made by filigrees. Amongst the objects found during the inventory of these tombs are Illyrian warriors' weapons, helmets, shields, an iron shirt, handcuffs, and surprisingly enough a pan in bronze.
The architectural quality of the Illyrian tombs in Selca e Poshtme can still be testified, despite the scars of time. One of these monumental tombs has the shape of an amphitheatre, which represents a rare typological example. The architecture is Ionic, typical for ancient Greece and Rome. Some preliminary excavations made by archaeologists concluded that beneath Selca and Gradishta hills, there could be remnants of an ancient city. The history of an important ancient civilisation could be waiting to be discovered. The Selca Tombs are included in the Tentative List of UNESCO since 1996 https://whc.unesco.org/en/tentativelists/909/. Author: Eva Kushova
Shqip
Varret Ilire të Selcës, një pasuri e trashëgimisë kulturore shqiptare
Varret e Selcës janë një pasuri e jashtëzakonshme kulturore që tregojnë për vendbanimet e lashta njerëzore në tokën tonë dhe që dëshmojnë për mënyrën tradicionale të jetës në Iliri në shekujt e 4-3 para Krishtit. Kjo zonë është shumë pranë Liqenit të Ohrit, gati 40 km larg Pogradecit. Varret e Selcës janë mbretërore dhe i përkasin princërve e princeshave të qytetit të lashtë Pelion. Janë varre monumentale dykatëshe të futura brenda në shkëmbinj në një kodër të bukur të gjelbëruar në fshatin Selcë e Poshtme Pogradec. Për herë të parë ato janë zbuluar në vitet ‘40 dhe janë gërmuar plotësisht në 1971. Gjetjet e arkeologëve në varret e Selcës ishin shumë interesante dhe emocionuese atë kohë.
Janë gjithsej 5 varre në zonë, katër prej të cilave brenda në shkëmb dhe një tjetër i veçuar dhe i vendosur në një fushë afër. Varri i parë i përkiste një princeshe, e cila ishte varrosur bashkë me aksesorët e saj të artë, si vathë dhe kurorë. Gjithë elementet e gjetur brenda varreve janë të shfaqura për publikun në Muzeun Historik Kombëtar të Tiranës. Një nga gjetjet më interesante në këto varre është pafta e brezit. Kjo paftë origjinale është argjend, e mbrojtur pas një vitrine në Muzeun Kombëtar. Një kopje e saj, në Bronx dhe e zmadhuar 17 herë, është vendosur në hyrjen qendrore të Muzeut Kombëtar, për shkak të rëndësisë se saj për të treguar rrënjet tona të hershme të një qytetërimeve më të vjetra ilire. Pafta e brezit është e dekoruar me skena luftimi, ku dy kalorës përplasen me një këmbësor dhe e kanë vënë poshtë për të treguar dhe triumfin e ilirëve ndaj armikut. Objekti është i dekoruar me elemente mitologjike si drafoni, grifoni, peshku dhe zogu. Kjo skemë është interpretuar si legjenda e Kadmit, i cili pasi ndihmoi fisin Enkelej që të fitonin mbi armiqtë e tyre, u shndërrua vetë në një dragua.
Bizhuteritë e tjera përfshijnë disa elemente të punuar nga zejtarët vendas ilire, mes të cilave një fibulë- broshë, vathë dhe diademë. Ato ishin stolitë e kohës dhe punoheshin me ar e argjend. Dekorimet e tyre ishin të veçanta me figurën e Athinasë dhe të tjera zbukurime prej filigrami. Mes objekteve të gjetura janë dhe seri armësh të ilirëve, përfshi helmeta, mburoja, këmishë hekuri, pranga, por dhe tigan bronxi. Gjithashtu kishte dhe amofora prej bakri dhe enurina të tjera, të gjitha të vendosura me kujdes në Muzeun Kombëtar në Tiranë.Cilësia arkitekturore e varreve ilire të Selcës së Poshtme ende është e dukshme pavarësisht dëmeve të kohës. Një nga varret monumentale ka formën e amfiteatrit, që përfaqëson një shembull të rrallë. Amifiteatër me shkallë në varr, është dicka e pazakontë, dhe thuhej se shkallët shërbenin që njerëzit të uleshin gjatë ceremonisë së varrimit. Arkitektura e varreve me kolona është e tipit Ionic, që gjendet në Romën dhe Greqinë e lashtë. Disa gërmime paraprake të bëra nga arkeologët kanë arritur në përfundimin se poshtë Selcës dhe kodrave të Gradishtës fshihen rrënojat e një qyteti të tërë antik. Historia e një civilizimi të rëndësishëm antik pritet që të zbulohet. Varret e Selcës janë nominuar në listën Tentativë të UNESCO që në 1996. Një investim për zbulimin e plotë të tyre, do i hapte rrugën listimit të plotë në UNESCO të këtij qytetërimi të lashtë. https://whc.unesco.org/en/tentativelists/909/.
Shkroi: Eva Kushova