Përse Liqeni i Ohrit është kaq i pastër?

Zoya Naskova

 Qartësia e ujit të këtij liqeni arrin deri në 21m, dhe zona eufotike e liqenit – e cila merr dritë të mjaftueshme për fotosintezën - shtrihet deri në 150m, për shkak të pastërtisë së saj të jashtëzakonshme. Ndërsa uji është gjithmonë i pastër si kristal, muajt e dimrit ofrojnë qartësi më të lartë. Specie të ndryshme kanë qenë në gjendje të evoluojnë dhe të përshtaten me hapësirat nënujore të cilët nuk do të mund të mbijetonin në liqene të mbushura me pak dritë.

Por pse Liqeni i Ohrit është kaq i pastër? Një nga arsyet që e bën Liqenin e Ohrit të dallojë nga shumë liqene të tjerë janë kanalet e shumta që e furnizojnë në brendësi. Ndryshe nga shumë ujëra të brendshme, në këtë liqen, vjen shumë pak ujë nga lumenjtë e sedimenteve - dikur vinte më pak se 10% përpara se lumi Sateska të devijohej në vitet 1960. 

Burimet më të mëdha që furnnizojnë Ohrin janë individuale (përafërsisht 50%). Pra janë kanale të rralla nëntokësore që kalojnë nëpër malin karstic të Galicicës në bregun lindor të liqenit. Këto kanale nëntokësore sjellin ujë nga rreshjet, por disa burojnë edhe prej Liqenit të Prespës, duke lënë disa nga ushqyesit e ujrave (rreth 65% e fosforit) përgjatë rrugës. Kjo procedurë ndihmon për të penguar një proces të njohur si eutrofikim, i cili mund të nxisë rritjen e algave dhe të shkaktojë zvogëlimin e qartësisë së ujit. Në të njëjtën kohë, duke kaluar nëpër shtigjet e shkëmbinjve të nëndheshëm, uji nuk grumbullon papastërtitë, ndërkohë që në raste të tjera të kanaleve nëntokësore ndodh. Është një veprim i mirëbalancuar. Nëse të gjitha lëndët ushqyese do të zvogëloheshin, bota e pasur nënujore e liqenit të Ohrit, sidomos nga burimet - ku ka shpesh mikro-metropole për specie unike - nuk do të ishte e mundur. Sistemi i burimit të ujit ka një tjetër ‘as nën mëngë” gjithashtu. Kur futesh në liqen, ujërat e burimit janë të ftohta, kështu që ata tentojnë të zhyten thellë në kohën e verës, gjë që i merr këto lëndë ushqyese të kufizuara larg nga niveli i sipërfaqes, ku aty do të vendosnin proceset e bllokimit të dritës. Kjo është në kontrast me ujin që vjen nga lumenjtë që shpesh rrjedhin në një nivel më të lartë. Përveç kanaleve karstike që sjellin ujë të cilësisë së lartë përmes malit Galicica për t’u inkorporuar në burimet e liqenit të Ohrit, infrastruktura natyrale për pastrimin e ujit përfshin edhe ‘Studenchishte Marsh’, një zonë ligatinore në Maqedoni, që vepron si një tampon shtesë për të parandaluar ushqyesit e padurueshëm që hyjnë në liqen. Rezultati është qartësia optimale që kontribuon në zhvillimin jetës së gjallë nënujore dhe në bukurinë e liqenit të Ohrit. 

Burimi: Ohrid SOS


English 

Why is Lake Ohrid so clear?
The water transparency reaches up to 21m, and the lake's euphotic zone - the area receiving enough light for photosynthesis - extends down to 150m, due to its exceptional purity. While the water is always crystal clear, the winter months offer the highest clarity. Different species have been able to evolve and adapt to the underwater spaces who would not be able to survive in less light-filled lakes.

But why is Lake Ohrid so pristine? One reason that makes Lake Ohrid stand out is the beautiful inflow. Unlike many inland waters, little water comes from sediment-shouldering rivers - it was less than 10% before the River Sateska was diverted in the 1960s. Instead, the biggest individual sources (approximately 50%) are rare underground pathways that run through karstic Mount Galicica on the lake's eastern shore and emerge as coastal and sub lacustrine springs. These subterranean channels bring water from both rainfalls and Lake Ohrid's sister, Lake Prespa, leaving some of the waters' nutrients (about 65% of phosphorous) along the way. This procedure helps to hold back a process known as eutrophication, which can instigate algal growth and cause diminish of the water clarity. At the same time, by running through underground rock pathways, water does not accumulate impurities that an over ground journey would risk. It is a fine balancing act. If all the nutrients were diminished, the rich underwater world of Lake Ohrid, especially at the springs-where there are often micro-metropolises for unique species, would not be possible. The spring system has another trick up its sleeve too. 

Klaudio Spirollari

Entering the lake, the spring waters are cold, so they tend to plunge deep in the summer time, which takes those limited nutrients away from the surface level, where they would otherwise set off light-blocking processes. This is in contrast with the water coming from the rivers that often flows in at a higher level. Additionally, alongside the karstic channels that deliver premium-grade water through Mount Galichica to incorporate in Lake Ohrid springs, the natural infrastructure for water clearness also includes Studenchishte Marsh, which acts as an additional buffer to prevent overtly eager nutrients entering the lake. The consequence is optimum clarity that contributes to the wildlife and the beauty of Lake Ohrid. Source: Ohrid Sos